Kiedy jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę, a któraś ze stron rezygnuje ze współpracy, obowiązuje nas rozwiązanie umowy z wypowiedzeniem. W przypadku rozwiązywania umowy o pracę istnieje kilka możliwości, warto więc zapoznać się z każdą z nich, dzięki czemu unikniemy wielu najczęściej popełnianych błędów przez strony stosunku pracy. Istotne są również warunki formalne, które trzeba spełnić w razie zakończenia stosunku pracy, o czym również często się zapomina i dochodzi do licznych nieporozumień.
Czym jest wypowiedzenie?
Wypowiedzenie jest okresem, który mamy zawarty w umowie o pracę, wraz ze złożeniem go obowiązuje nas konkretny czas, który pozostał nam jeszcze do przepracowania w danym miejscu pracy.
Każda ze stron ma prawo do rozwiązania umowy o pracę, o czym mowa jest w Kodeksie Pracy, w momencie upłynięcia okresu wypowiedzenia automatycznie umowa o pracę ulega rozwiązaniu.
Wiele osób w dzisiejszych czasach początkowo zostaje zatrudniona na okres próbny, który wynosi maksymalnie 3 miesiące, pracodawca w ten sposób chce upewnić się, że pracownik nadaje się do pracy w jego firmie. Będąc zatrudnionym w ten sposób, również można złożyć wypowiedzenie.
Istnieje kilka okresów wypowiedzenia umowy o pracę:
- 3 dni robocze w przypadku, gdy okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
- tydzień w przypadku, gdy okres próbny trwa dłużej, niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie w przypadku, gdy okres próbny trwa 3 miesiące.
Rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony
W przypadku tego rodzaju umowy mamy do czynienia z trzema okresami wypowiedzenia: 2 tygodnie (gdy pracowaliśmy w firmie krócej niż pół roku), miesiąc ( gdy pracowaliśmy w firmie ponad pół roku) oraz 3 miesiące (gdy pracowaliśmy w firmie minimum 3 lata).
Dokonujemy tego poprzez złożenie właściwego oświadczenia woli w formie pisemnej przez jedną ze stron, w tym momencie rozpoczyna się automatycznie okres naszego wypowiedzenia, a po jego zakończeniu umowa ulega rozwiązaniu bez względu na to, czy druga strona wyraża na to zgodę, czy też nie.
Istnieje sytuacja, w której pracownik ma prawo rozwiązać umowę o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia, dzieje się to wtedy, gdy otrzyma orzeczenie lekarskie, w którym stwierdza się szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a niemożliwe jest przeniesienie go do innej pracy lub w przypadku, gdy pracodawca dopuścił się naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Jeśli stroną rozwiązującą umowę jest pracodawca, ma on obowiązek wskazać przyczynę, która uzasadnia wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy, w innym przypadku takie oświadczenie nie będzie uznane za prawnie uzasadnione. Pamiętajmy też, że w pewnych okolicznościach pracownik chroniony jest przed wypowiedzeniem, dotyczy to osób, którym na przykład do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostało maksymalnie 4 lata, kobiet, które są w ciąży lub na urlopie macierzyńskim oraz osobom, które są na urlopie wychowawczym, chyba że firma ogłosi upadłość lub likwidację.
Umowa o pracę na czas określony
Gdy jesteśmy zatrudnieni na ten rodzaj umowy, możemy rozwiązać ją wraz z upływem czasu, na jaki została zawarta, na mocy porozumienia stron, poprzez oświadczenie którejś ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia lub z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, co zostało określone przy zawieraniu umowy.
Tutaj wypowiedzenie nie będzie możliwe, jeśli w umowie nie jest zawarta klauzula o prawie do jej rozwiązania za wypowiedzeniem. Jeśli spotkamy się z sytuacją, w której mimo wszystko zostaniemy zwolnieni i potraktowani niezgodnie z Kodeksem Pracy mamy prawo skierować sprawę do Sądu Pracy, gdzie możemy walczyć nie tylko o przywrócenie do pracy (pod warunkiem, że nie upłynął jeszcze termin, do którego miała trwać umowa), ale również o odszkodowanie.
A może rozwiązanie umowy za porozumieniem stron?
Jeśli zależy nam na bezproblemowym rozwiązaniu umowy o pracę, a także nieodpracowywaniu okresu wypowiedzenia możemy zawrzeć z szefem ugodę i rozwiązać umowę za porozumieniem stron. Jest to najlepsza forma ustania zatrudnienia zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy, opiera się na zgodnym oświadczeniu obu stron.
Jest ono składane w większości przypadków przez pracownika do rozpatrzenia przez pracodawcę, który może przystać na propozycję i wtedy od razu dochodzi do rozwiązania umowy o pracę lub też nie wyrazić na nią zgody. W takiej sytuacji każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie.
Istotne jest, aby takie oświadczenie zostało złożone w formie pisemnej oraz zawierało termin obowiązywania umowy. Taka forma rozwiązania umowy dotyczy każdego rodzaju umowy o pracę: zawartej na czas określony lub nieokreślony, w przypadku tego drugiego wariantu strony muszą wspólnie ustalić termin zakończenia współpracy.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie wymaga podawania konkretnej przyczyny, dla której pracownik decyduje się zrezygnować ze stanowiska. Takie rozwiązanie może również zastosować osoba przebywająca na urlopie, nieobecności spowodowanej złym stanem zdrowotnym, a także kobiety w ciąży oraz na urlopie macierzyńskim.
